به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم، همه‌چیز از یک عبارت شروع شد؛ عبارتی‌که در همایش بین‌المللی تغذیه بالینی ایران و در آخرین روزهای مهرماه ۱۴۰۳ مطرح شد و قریب به اتفاق متخصصان این حوزه عنوان کردند که «همه‌گیری چاقی در ایران، دچار افزایش، سرعت و شتاب شده است!»
اما در روزگاری که قدم‌به‌قدم خیابان‌ها پر شده است از باشگاه‌های ورزشی و همه آدم‌ها از صبح تا شب مشغول و درگیرند، چرا باید با پدیده همه‌گیری چاقی روبه‌رو شویم؟ موضوعی که مریم عمادی، مشاور تغذیه و متخصص رژیم درمانی، علت آن را در سبک زندگی‌هایی که شاید به‌ناچار در پیش گرفته‌ایم، می‌داند.
چاقی وابسته به سه عامل است؛ تغذیه، ورزش و خواب! سه عاملی که هرکدام در دوره‌های زمانی از تاریخ متفاوت، دچار شرایط متفاوتی بوده‌اند؛ موضوعی که تطبیق دادن آنها در برهه زمانی فعلی، دستاوردی به‌جز چاقی برایمان نداشته است:«بالا رفتن امکانات و درگیر شدن با فضای مجازی، اصلی‌ترین شاخصه‌های روزگار امروز است که همه آنها در سبک زندگی افراد جامعه، نقش اساسی دارد؛ یعنی چه؟ یعنی برخلاف تصور، تکنولوژی و امکانات و فضای مجازی، ما را چاق کرده است.» این را عمادی می‌گوید که معتقد است در گذشته که تا به این اندازه، دسترسی به امکانات مختلف بالا نبود، تلاش بیشتری برای گذران روزانه زندگی انجام می‌شد و طبیعتا با اندام‌هایی متناسب‌تر روبه‌رو بودیم.
تغذیه
در گذشته، تلاش برای تولید محصول غذایی و به‌دست‌آوردنش به‌راحتی امروز نبود. زنان و مردان پابه‌پای هم برای کاشت و برداشت مواد غذایی تلاش می‌کردند. در مرحله بعد، پخت و به‌عمل آوردن موادغذایی در خانه بود که وقت‌گیر و انرژی‌بر بود و در نتیجه با یک ماده غذایی با ارزش غذایی بالا روبه‌رو بودیم:«اما حالا چه اتفاقی افتاده است؟دیگر لازم نیست برای در اختیار داشتن غذا، خیلی تلاش کنی.همه‌چیز به‌صورت آماده در اختیار است و تنها کافی است اراده به خریدن کنیم.
نه تولید می‌خواهد، نه برداشت و نه حتی پختن!» عمادی ازردیف شدن موادغذایی آماده و نیمه‌آماده درفروشگاه‌ها می‌گوید که حق انتخاب گسترده‌ای به افراد می‌دهد؛ انتخابی بین موادغذایی باکالری بالاوارزش غذایی بسیارپایین! بدون تردید،حرکت به سمت مدرنیته،مشغله زیاد، شاغل بودن خانم‌ها،نداشتن زمان برای پخت غذاهای خانگی و...هم ازدیگر عواملی است که درعصرتکنولوژی، جنبه تغذیه راهرچه بیشتر به سمت بی‌فایده بودن و چاقی هدایت می‌کند:«چاقی که خودش به تنهایی شاید خیلی نگران‌کننده نباشد اما می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند فشار خون، دیابت، بیماری‌های قلبی و خدایی نکرده انواعی از سرطان‌ها باشد.»
فعالیت بدنی
امروز مشغله‌های فکری و ذهنی بیشتر شده است؛ نیاز به کار و درآمد هم همین‌طور! اما شکل و شیوه‌اش به نسبت زمان قدیم، تفاوت‌های معناداری پیدا کرده است؛موضوعی که عمادی هم آن راتأیید می‌کندوازکم شدن فعالیت‌های پرتحرک واصطلاحا فعالیت‌های یدی برای گذران زندگی می‌گوید:«بدیهی است که دراثرفعالیت‌هایی که درگذشته انجام می‌شد،انرژی بیشتری سوزانده می‌شد اما حالا همه‌چیز محدود به پشت‌میزنشینی و فعالیت‌های مجازی وفعالیت‌های بدنی و تحرک کمتر شده و با مصرف مواد غذایی آماده، کالری زیادی دریافت می‌کنیم و از این طرف، انرژی کمتری هم می‌سوزانیم.»
پس خیلی عجیب نیست که دچار سیرصعودی در افزایش همه‌گیری چاقی شده باشیم:«دیگر حتی تمایل به پیاده‌روی تا سر خیابان هم برای کوچک‌ترین خریدها نداریم و ترجیح می‌دهیم با ماشین برویم؛ وقت کمی برای فعالیت داریم و البته علاقه‌ای هم وجود ندارد و اغراق نیست اگر بگوییم در تحرک داشتن، تنبل‌تر از همیشه شده‌ایم.» حالا که همه‌چیز محدود به فعالیت‌های مجازی شده، بهتر است یک جای خالی کوچکی هم برای فعالیت بدنی در سبک زندگی‌مان باز کنیم تا شاید بتوانیم کمی این شیب تند چاقی را به وقفه بیندازیم.
خواب
خواب کافی، هورمون‌ها را به بهترین شکل ممکن تنظیم می‌کند؛ موضوعی که به‌گفته مریم عمادی، مشاور تغذیه، می‌تواند بر اشتها نیز تأثیرات شگفت‌انگیزی بگذارد: «با وجود چنین تأثیر شگرفی اما می‌بینیم که این روزها، میزان خواب کافی آدم‌ها بسیار کم شده است، ساعتش عقب رفته و دیگر کمتر کسی است که با درنظر گرفتن غروب آفتاب، خوابش را بتواند با آن تنظیم کند و در بهترین و باکیفیت‌ترین ساعات شب، بخوابد.»
اما چه کسی است منکر این شود که خواب ناکافی و بی‌کیفیت، می‌تواند تأثیر مستقیم بر شیوع چاقی در افراد جامعه بگذارد؟ متأسفانه در عصر امروز، درگیر شدن با فضای مجازی، معاشرت‌هایی که با فعالیت بدنی همراه نیست، درگیر شدن به خواندن خبرهایی که هیچ اثر مثبتی جز افزایش استرس و به‌دنبال آن پرخوری و ریزه‌خواری دارد و در نتیجه افزایش وزن و کاهش متابولیسم را روز به روز در میان افراد جامعه در سنین مختلف، افزایش می‌دهد؛ استرس‌هایی که پشت هم می‌آیند و می‌روند و فرد را دچار یک چرخه معیوب از روان آشفته، فعالیت بدنی کم، پرخوری و خواب به‌هم‌ریخته می‌کند! اتفاقاتی که شاید نیاز به یک انقلاب فرهنگی برای اصلاح آن داریم؛ انقلابی که می‌تواند بر نظام سلامت هم اثرگذار باشد.
نظر شما